Geen wintertijd voor mij!

Dit weekeinde gaat, als ik het goed heb begrepen, de wintertijd in in Nederland. Hier doen we niet aan de winter en de huidige gevoelstemperaturen tussen de 38 en 41 graden doen me vooral denken aan een Nederland met zon, zee, strand en luchtig geklede mensen die klagen over de hitte en roepen dat het hier ook altijd hollen of stilstaan is met het weer. Hier doen we dus niet aan de winter en we doen dus ook niet mee met de wintertijd. Het wordt hier donker tussen half 7 en 7 uur en in de ochtend wordt het tussen 6 en half 7 weer licht. Dat hele systeem schuift gedurende het hele jaar misschien een half uurtje op, maar dat is het dan ook wel. Geen lengende dagen of zoals in dit jaargetij, steeds kortere dagen. Dus ook geen uurtje langer slapen vannacht. En zo gaat het hier, 365 dagen per jaar: alle dagen ongeveer 12 uur licht en 12 uur donker, temperaturen die variëren tussen de 28 en 35 graden. Al met al weinig variatie. De enige variatie is de hoeveelheid regen: we hebben een lange en korte droge tijd en we hebben een lange en korte regentijd. Maar ook hier is het klimaat behoorlijk in de war en regent het soms flink in de droge tijd en blijft de regen uit in de regentijd. De verschillen die er dus waren, worden door de klimaatverstoringen behoorlijk genivelleerd. En als ik eerlijk ben, is dit wel iets dat me doet verlangen naar Nederland. Ik heb Sharida al gevraagd om wat foto's te maken van de bomen en onze wijnstronk, die langzaam in hun winterstand komen. Als ik mijn ogen sluit, zie, ruik en ervaar ik even of ik in Nederland ben. De geur en kleur van de herfst, van mooie rode en gele bladeren, vochtige bodems met een tapijt van bladeren en een diversiteit van paddestoelen die overal de grond uitschieten, een flinke zuidwester die de bomen een handje helpt om afscheid te nemen van de laatste paar bladeren die hardnekkig proberen het onvermijdelijke proces van loslaten trachten te voorkomen, de ochtendauw of mist die alle scherpe geluiden doet verstommen waardoor en bijna een serene stilte ontstaat, de loslatende spinnenwebben die je opeens in je gezicht voelt. Ik word er bijna weemoedig van. Tegelijkertijd geniet ik van hetgeen ik hier en nu heb en ervaar. Een andere werkelijkheid, als die al bestaat, is er immers niet. 

Die werkelijkheid heeft me deze week bijzondere en mooie momenten opgeleverd. Omdat mijn schoonouders en de totale personele staf van het internaat, inclusief de kok, geveld zijn door het Chikungunya virus, kon ik deze week niet genieten van de luxe van een heerlijke, gezonde en klaarstaande maaltijd als ik terugkwam van mijn werk. Helaas kon ik ook niet zoveel betekenen voor de ziekenboeg. Mijn aanwezigheid was meer een last dan een lust. Ik heb dan ook van de nood een deugd gemaakt en ben dan ook een paar dagen op stap geweest. Wat eten bij het Vat. De place to be voor bakra's zoals ik. De meerderheid is Nederlander, dus voor je het weet kan je gezamenlijk wat klagen over de ongemakken die je hier tegenkomt in het dagelijks leven. Zeker, als je net als ik, bekenden uit Nederland tegenkomt. Maar nadat we met elkaar de tweede Djogo meester hadden gemaakt, was ik de zelfverheerlijking zat en was het tijd voor mij om deze fysieke chatroom te verlaten. Alleen verder op pad om me bezig te houden met iets wat me altijd intrigeert: het ervaren van de randen van de samenleving. Ook in Suriname zijn er plekjes waar je eigenlijk niet wilt komen of gezien wilt worden. Plekken waar het geld niet eerlijk of op een voor de meeste mensen niet gebruikelijke wijze wordt verdiend of juist wordt verloren. Plekken waar er onvriendelijke en ongure mannen rondlopen en opvallend veel schaars geklede dames die opeens doen alsof ze je al jaren kennen. Plekken waar er meer wordt gerookt dan alleen zuivere tabak. Of zoals Het Klein Orkest het ooit zo mooi verwoorde: "Plekken die lokken, kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken!". Plekken die ik wil zien en ervaren omdat dit ook de maatschappij is, plekken waar ik me nieuwsgierig en ongemakkelijk voel, plekken die ik ook zo snel als mogelijk wil verlaten. En eenmaal thuis opgelucht adem halen dan het allemaal goed is gegaan.

De volgende dag op pad naar Commewijne. Altijd een belevenis omdat dan de Surinamerivier overgestoken moet worden. Toen ik 1998 de eerste keer Suriname bezocht was de Jules Wijdenboschbrug over de rivier in aanbouw en was de enige mogelijkheid om aan de overkant te komen en gewaagde oversteek met de officiële veerdienst of minder officiële koreaal. Nu is de oversteek een stuk eenvoudiger, maar is de belevenis er niet minder om. De brug brengt je naar een hoogte van 52 meter en geeft je een fantastisch uitzicht op ofwel het groene landschap van Commewijne, ofwel het dichtbebouwde en uitgestrekte Paramaribo. Zeker in de avonduren geeft dit uitzicht je even het gevoel alsof je met het vliegtuig Zanderij nadert.

Commewijne waar ik op bezoek ging bij een goede kennis, vriendin. Ada komt uit Nederland en heeft zich hier vijf jaar geleden als kunstenaar/kunstadviseur gevestigd. Altijd heerlijk om bij haar in de hangmat onze ervaringen over en in het leven door te nemen. Oppervlakkige praatjes zijn aan ons niet besteed. Gesprekken waar ik van geniet, die me aan het denken zetten en die me vaak nog lang bij blijven. Gesprekken die ons altijd brengen bij onverwachte raakvlakken en interesses. Een bijzondere vrouw en mooi dat ik haar ooit heb leren kennen. Maar niet alleen Ada. Ook haar huisgenoot, Miguel is een bijzonder mens. Ook kunstenaar, die - net als Ada -zijn talenten in een breed spectrum inzet voor de samenleving. Miguel kwam later thuis, samen met zijn nieuwe vriend, Neimad, een Frans-Guyaanse jonge man. Aangezien wij allen nauwelijks Frans spreken en Neimad geen Nederlands, was Engels de taal waar we elkaar in moesten zien te vinden. Voor mij toch iedere keer weer een uitdaging. Bang om fouten te maken en even niet weten hoe ik me moet uitdrukken in de voor mij minder vertrouwde taal. Toen Ada me vroeg of ik wilde blijven eten, was mijn eerste neiging dan ook te antwoorden met neen. Gelukkig was mijn onderbewuste sterker en was ik zelf verbaasd toen ik mezelf hoorde antwoorden: "Ja, altijd gezellig, toch!". En dat werd het: heerlijk genoten van een Frans-Guyaanse maaltijd, lekker (Frans) wijntje erbij en interessante discussies over non-dualiteit, vrije wil en de evolutie van de menselijke ontwikkeling. En dat laatste allemaal in het Engels. Dat voelde als een grote overwinning voor, maar bovenal, op mijzelf.

Op de terugweg heb ik mogen genieten van de donkere wegen van het district Commewijne die op heel veel plekken werd verlicht door de honderden, misschien wel duizenden kaarsen en dia's die de vele hindustaanse bewoners van Commewijne brandden in hun huizen, hun erfen en hun opritten in verband met Divali, of te wel het zogenoemde Lichtjesfeest (hoewel deze naam hier niet of nauwelijks wordt gebruikt). Zeer bijzonder om dit te zien en te ervaren. Ook dit is de samenleving! Wat het vooral typisch Surinaams maakt is de grote mate van respect naar elkaar, naar elkaars cultuur, naar elkaars religie en naar elkaars rituelen en gewoonten. Want tussen de vele Hindoes, wonen vele moslims, christenen, joden, taoïsten en een enkele atheïst. En vaak is het niet alleen respect, maar zelfs meevieren en meegenieten van elkaars rituelen. 

Toen ik uiteindelijk weer thuis was, gebaad en wel zittend op een stoel voor mijn eigen huisje, mijn hoofd leegmakend voor een nieuwe uitdagende dag met een nieuwe groep Economiestudenten, luisterend naar het concert van krekels en kikkers, vleermuizen die soms rakelings langs mijn hoofd vliegen, het Chikungunya virus dat vooralsnog geen grip krijgt op mijn gestel, alle lieve mensen om mij heen, zowel hier als in Nederland, realiseerde ik me dat ik een gezegend mens ben dat ik dit allemaal mag meemaken. Dat ik mag genieten van het hier en nu. Dat het voor mij figuurlijk even geen wintertijd is, dat de spreekwoordelijke herfst niet aan de deur staat de kloppen. En ja, o zo eng om dit te schrijven.....want het zou zo maar over kunnen zijn! In ieder geval niet in het hier (op mijn gekoelde airco kamer) en nu (zaterdag 25 oktober om 15:37).